مجموعه کارتن پلاست نفیس در این قسمت از مقاله قصد دارد تا در مورد جشنواره جابربن حیان، اطلاعات مفیدی به علاقه مندان در این حوزه ارائه دهد. طرح جابربن حیان چند سالی است که در ایران در مدارس ابتدایی دخترانه و پسرانه در حال برگزاری است و کشورهای هم رده با ایران نیز، اقدام به برگزاری آن در کشور خود می‌نمایند. بالا بردن مهارت‌های تفکر و خلاقیت در دانش آموزان، تنها هدفی است که در طرح جابر ابن حیان دنبال می‌شود. چرا که، بهترین زمان بیدار کردن استعداد فکری و ایده پردازی در کودکان از سنین پایین می‌باشد. دانش آموزان ابتدایی با توجه به مغزِ فعال و آماده به یادگیری، مناسب‌ترین کاندید برای انجام چنین طرح‌هایی هستند.
جشنواره جابر بن حیان چیست؟
برگزاری سالانه جشنواره جابربن حیان، باعث می‌شود تا دانش آموزان در پایه‌های مختلف از اول تا ششم ابتدایی، فرصت شرکت در آن را داشته باشند.با توجه به اهمیت تحقیق و پژوهش در یادگیری مطالب و دستیابی به اصول علمی باید کلاس درس را طوری سازماندهی کنیم که مبنای تمام فعالیت های دانش آموزان مشارکت و فعالیت آنان باشد. از طریق طرح جابر، دانش آموزان قادر خواهند بود تا پژوهش‌ها و تحقیقات خود را در نمونه طرح جابر که مشابه یک ماکت است درج کرده و آن را به داور مسابقات در این زمینه ارائه دهند. پس از این مرحله، داوران با قوانینی که در مسابقه حاکم شده بهترین طرح‌های جابربن حیان را انتخاب کرده و مجوز ورود دانش آموزان برتر را به شرکت در جشنواره جابر در سطح منطقه ای می‌دهند.
طرح جابربن حیان چیست؟
طرح جابربن حیان در واقع یک ماکت آماده برای ساخت بهتر کاغذ دیواری دانش آموزان و پژوهش های دانشگاهی مورد استفاده قرار می گیرد در این بین نقش پژوهش و تحقیق نقش بسیار مهمی بین معلمان و دانش آموزان ایفا می کند.
با توجه به این که سنگ بنای هر فعالیتی اگر در دوره ابتدایی گذاشته شود در بزرگسالی به موفقیت بیش تری دست می یابد پس خوب است که ما از همین دوران ابتدایی کودکان خود را به پژوهش و مطالعه عادت بدهیم تا در بزرگسالی دانشمندانی توانا داشته باشیم.
خوشبختانه از سالهاست که طرح بسیار خوبی به نام جشنواره علمی جابربن حیان در مقطع ابتدایی شروع شده است.درسال های اول که در مدارس محدودی اجرا شد نتایج خیلی خوبی داشت و هر سال گستره ی بیش تری دارد و امید است که بهتر و کامل تر توسط مربیان و داوران جشنواره اجرا شود.
به همین منظور اطلاعاتی کاربردی در این مقاله ارائه می شود امید است که مورد استفاده ی همکاران و دانش آموزان و اولیا گرامی قرار گیرد .
لازم به ذکر است که از ارائه ی مطالب تئوری و اهداف طرح و مسائلی از این قبیل خودداری می شود و فقط مطالب کاربردی جهت انجام پروژه ها ارائه می شود.
پروژه های مربوط به طرح جابربن حیان در چهار سطح مدرسه ای ؛ منطقه ای ؛ استانی و کشوری انجام می شود.
جشنواره جابربن حیان حول چه محورهایی است؟
در جشنواره جابربن حیان، مقطع اول تا ششم ابتدایی می‌توانند حضور شخصی یا گروهی داشته باشند. طرح جابر کلاس اول ابتدایی، طرح جابر کلاس دوم ابتدایی و طرح جابر کلاس سوم ابتدایی به صورت تحقیق زمینه‌ای می‌توانند اقدام به فعالیت نمایند. طبقه بندی و دسته بندی موضوع مهمی است که دانش آموزان در این مقاطع آموزش می‌بینند. برای طرح جابر کلاس چهارم ابتدایی، این فعالیت به صورت آزمایش انجام می‌شود. آشنایی دانش آموزانِ کلاس چهارم با مقوله آزمایش باعث شکل گیری چنین تصمیمی برای آنها شده است. در نهایت طرح جابر کلاس پنجم ابتدایی و طرح جابر کلاس ششم ابتدایی فعالیت را به صورت آزمایش و دست سازه مورد توجه و به داوران تحویل می‌دهند. فعالیت‌های علمی و تحقیقی و ایده‌های خلاقانه هنری و ادبیاتی در این زمینه حائز اهمیت است.
اصلاح در نحوه آموزش به واسطه طرح‌هایی مانند جشنواره جابربن حیان
قبل از پرداختن به موضوع جشنواره جابربن حیان، به بهبود آموزش در سالهای اخیر می‌پردازیم. اگر به نوع آموزش در گذشته نگاه کنیم، متوجه وجود نقص‌هایی در نحوه آموزش خواهیم شد. در چند سال گذشته، تمام آموزش‌ها در مقاطع مختلف تحصیلی بسیار نامناسب و بی نتیجه بود. چرا که دانش آموزان به واسطه حفظ دروس و یا دریافت بدون هدف مطالب، چند ماه بعد، دروس و محتوای آن را از یاد می‌بردند. اینگونه آموزش هیچ فایده‌ای برای یادگیری و آینده آنها نداشت. به عبارتی، زمان و هزینه‌هایی که برای تدریس و آموزش گذاشته می‌شد، بی نتیجه می‌ماند. مجموعه‌ها و سازمان‌ها با آگاهی از این موضوع، سعی کردند تا مسیر دیگری را برای آموزش در نظر گیرند تا انرژی و زمان صرف شده به نتیجه مهم و مشخصی برسد. آثار مطالب به واسطه تجربه و یا کار عملی، بهتر از مطالب حفظی و بدون نتیجه خواهد بود. این نکته‌ها را بیان کردیم تا به موضوع جشنواره جابربن حیان به طور کاملا مشخص و مفهومی بپردازیم.
در طرح جابر کلاس اول ابتدایی تا ششم، دانش آموزان می‌توانند به واسطه مهارت‌ها و خلاقیت خود در انواع موضوعاتی که توسط مجموعه اجرا کننده این طرح اعلام می‌شود شرکت کرده و با برتری در جایگاه‌های بالا، مقام مناسبی برای خود کسب کنند. علاوه بر این، روحیه تحقیق و جستجو در آنها رشد کرده و این خصلت در آنها ماندگار خواهد شد. چرا که؛ در زمان کودکی به عنوان یک عادت پسندیده در آنها بنیادی شده است.
اهداف جشنواره جابربن حیان
همانطور که می‌دانید، جابرابن حیان یک دانشمند محقق و پژوهشگر در زمان خود بود. به دلیل اهمیت تحقیق و پژوهش در طرح جابر، نام این دانشمند بزرگ بر روی این طرح و جشنواره گذاشته شده است تا دانش آموزان، دید مشخص و قابل فهمی از آن داشته باشند. دانش آموزان برای شناساندن طرح و پروژه خود در زمینه‌های مختلف که احساس می‌کنند دانش و مهارت کافی در آن دارند، می‌توانند بهترین طرح و ایده را ارائه دهند. استفاده از منبع اصلی یعنی کتاب درسی و یا منابع دیگر که غیر درسی است می‌تواند کمک مضاعفی به آنها نماید. طرح و پژوهش افراد اگر حاصل افکار و تلاش آنها باشد، اهمیت و ارزش بسیار بالایی در این جشنواره خواهد داشت. این پژوهش‌ها می‌تواند شامل طراحی باز‌ی های فکری و خلاقیت بوده و یا در حول مسائلی چون کاردستی، مهارت‌ها و هنرهای دست ساز این دانش آموزان باشد. دانش آموزان بعد از تلاش و تحقیق در زمینه مهارت و یا موضوع انتخابی خود آن را در نمایشگاه مدرسه عرضه کرده و منتظر نظر کارشناسان در این باره خواهند شد. طرح هر دانش آموزی برنده شود برای رقابت در سطح منطقه‌ای و سپس استانی آماده می‌شود.
دانش آموزان به واسطه شرکت در جشنواره جابربن حیان، می‌توانند از طریق گروهی یا انفرادی اقدام به ارائه پژوهش‌های خود نمایند. با ابداعات جدید، علاوه بر اینکه، دانش آموز حس غرور از خلق چیزی را خواهد داشت بلکه این استعداد آشکار شده، راه را برای آینده‌ای روشن، هموار می‌کند. با استفاده از درگیر شدن مغز در کارهای تیمی و پژوهشی، ذهن فرد، باز شده و توانِ دریافت بالایی در دروس مختص به مدرسه نیز، خواهد داشت. حس رقابت سالم بین دانش آموزان و مطالعه خارج از کتاب درسی ، هدف مهم و اصلی جشنواره جابر می‌باشد. علاوه بر این، با این استعداد نهفته دانش آموز، قدم مهم و قابل توجهی به سوی موفقیت برداشته می‌شود.
زمان بندی شرکت در جشنواره جابر بن حیان
طرح جابر معمولا در اوایل سال تحصیلی به اطلاع دانش آموزان می‌رسد. پس از آن، دانش آموزان در آبان همان سال جاری از نحوه برگزاری و بخشنامه‌های مرتبط به جشنواره جابربن حیان، آگاهی پیدا می‌کنند. در مرحله بعدی، با توجه به زمان بندی‌های صورت گرفته، اوایل آذر بهترین زمان برای مدون ساختن طرح جابر توسط دانش آموزان است. بعد از اینکه تمام مراحل ذکر شده با موفقیت طی شد، با جمع آوری مستندات و گزارش‌های لازم، دانش آموزان تا پایان اسفند همان سال، باید طرح مطلوب و مورد نظر خود را عملیاتی نمایند. البته بهتر است به این نکته هم توجه کنید که زمان بندی این جشنواره، گاهی اوقات متفاوت است که در این صورت از طریق مدیریت مدرسه اطلاع رسانی می‌شود.
شرایط جشنواره در جابربن حیان
اولین و مهمترین شرط برای قرارگیری در یک محیط اجتماعی و پژوهشی، ثبت نام در آن است تا بتوان با یک هویت مشخص به انجام مراحل بعدی در آن اقدام کرد. جشنواره جابر ابن حیان نیز، از این قضیه مستثنی نخواهد بود. اگر موافق باشید به راهنمای شرکت در جشنواره جابر حیان بپردازیم.
برای حضور در جشنواره جابربن حیان، مقطع ابتدایی بودن دانش آموز، اهمیت ویژه‌ای دارد. نحوه شرکت و ثبت نام در این طرح توسط مدیران مدرسه ابلاغ می‌شود. سپس، دانش آموزان بر اساس مهارت و علاقه، اقدام به معرفی خود می‌نمایند. مشخصات اولیه شامل نام و نام خانوادگی، نام مدرسه‌ای که در آن حضور دارند، منطقه مدرسه و شهرستان محل سکونت دانش آموز می‌باشد. پس از ثبت نهایی، نوبت به ارائه نتیجه کار و پژوهش دانش آموز می‌رسد که در زمان مقرر شده بتواند طرح خود را ارائه دهد.
طرح‌هایی که دانش آموز ارائه می‌دهد باید توسط خود او درک شده باشد و از حفظ کردن آن خودداری نماید. اگر دانش آموزان در بخش‌های مختلف جشنواره جابربن حیان، مهارت داشته باشند می‌توانند در آن زمینه‌ها هم فعالیت کنند. طرح‌ها متفاوت است. امکان دارد یک دانش آموز برای آگاهی از درجه حرارت یک غذا، ملاقه الکترونیکی طرح پیشنهادی مطرح گند و دانش آموزی دیگر در زمینه‌های الکترونیکی، خلاقانه عمل کند.
معرفی نمونه طرح جابر
تمام این طرح‌ها در نمونه طرح جابر قابل انجام و ارائه است. این نمونه‌ها در ابعاد cm 90 × 120 عرضه می‌شوند و دانش آموزان می‌توانند طرح‌های مختلف خود را در آن درج کرده و به داوران مسابقه نشان دهند. قبل‌تر از این، نمونه‌های تک رنگی از این طرح جابربن حیان در دسترس بود، اما با توجه به روحیه حساس و منعطف کودکان در مقاطع ابتدایی، تصمیم به ارائه نوع رنگی از این طرح‌ها گرفته شد. استقبال دانش آموزان و والدین از این نوع طرح‌ها باعث شد تا مجموعه‌های معتبر و با تجربه اقدام به فروش این محصولات نمایند. یکی از این مجموعه‌های دارای اعتبار فروشگاه کارتن پلاست نفیس است که با ارائه طرح جابربن حیان رنگارنگ توانسته رضایت افراد زیادی را به خود جلب کند. طرح جابر با کارتن پلاست در 6 رنگ بندی متوع در این فروشگاه اینترنی، موجود است که افراد می‌توانند بنا به موضوع مورد نظر و سلیقه خود، اقدام به انتخاب نمایند. جنس کارتن پلاست طرح جابر باعث می‌شود تا استحکام و مقاومت بالایی داشته باشد و در هنگام جابه جایی دچار صدمه و آسیب نشود. همین جنسِ محکم آن باعث شده تا استقبال زیادی از نمونه‌های کارتن پلاست طرح جابر در مدارس کشور صورت گیرد.
معلمان، والدین و در اصل دانش آموزان می‌توانند با تهیه طرح جابربن حیان رنگارنگ، ایده‌ها و پروژه‌های خود را با خیال راحت در این طرح درج کرده و برای جشنواره جابربن حیان و جشنواره جوان خوارزمی آماده نمایند.
عناصر لازم برای نمایشگاه علمی جابربن حیان
اجزای پروژه علمی برای جشنواره جابربن حیان، عناصر و مستنداتی لازم است که در اینجا به آن موارد اشاره می‌کنیم:
- تابلو نمایش
- مواد یا متریال‌هایی که قرار است عرضه شوند
- گزارشات نگارش شده
- دفتر کار نما باید به طور کامل و با دقت تکمیل شوند.
تابلو نمایش یا همان طرح جابر یک ابزار مخصوص است که سه دیواره تا شده دارد. به عبارتی، یک مربع را بدون ضلع چهارم تصور کنید. این نمونه به گونه‌ای طراحی شده است که بتواند بدون تکیه بر جایی سرپا بایستد. تمام پژوهش‌ها و دستاوردهای دانش آموزان در آن درج شده و در موعد مقرر به دست داوران خواهد رسید.
متریال نمایش همان موادی هستند که از طریق آنها طرح مورد نظر توضیح داده می‌شود. به بیان ساده‌تر، نمونه‌ها و یا در برخی موارد، سیستم‌ها و دستگاه‌های مهم شامل این موارد است. گزارشات نگارش شده از مراحل و نتایج کار که توسط دانش آموزان گردآوری شده به سمع و نظر افراد دیگر غیر از داوران می‌رسد. به عبارتی؛ با استفاده از گزارشات، دانش آموزان دیگر و مسئولان مدرسه از کارهای انجام شده در این نمونه طرح، آگاه خواهند شد. در نهایت، با وجود دفتر کار نما، جزئیات کار شامل، تاریخ شروع و اتمام کار، تعداد و انواع لوازم مورد استفاده در کار و مواردی از این قبیل در آن، قابل مشاهده است.
دفتر گزارش طرح جابر چیست؟
در دفتر گزارش طرح جابر، علاوه بر مواد و متریال‌های لازم برای جشنواره، موضوعات ریز و درشت مربوط به این مسابقه یادداشت می‌شود. اگر کار، به صورت گروهی می‌باشد عضو و اسامی دانش آموزان موجود در تیم در دفتر گزارش کار درج شده و مشخصات و نحوه همکاری آنها نیز، مورد توجه قرار می‌گیرد. اگر مسائلی مرتبط با پروژه وجود دارد این موضوع به صورت تمام و کمال در این دفتر نگارش شده و برای راه حل آن، اقداماتی صورت می‌گیرد. در ادامه نتایج و مزایای طرح نیز مورد بررسی قرار گرفته و دانش آموزان با روحیه مضاعفی اقدام به ادامه کار خواهند نمود.
دفتر کارنمای طرح جابر چیست؟
یک برنامه کامل و مدون را در نظر بگیرید. دفتر کارنمای طرح جابر نیز، مانند آن است. تمام برنامه‌ها و مشاهدات تحقیقات دانش آموزان در آن درج می‌شود. از ابتدای فعالیت پژوهش تا انتهای آن، تمام کارهایی که برای این طرح انجام شده، در دفتر کارنمای به طور دقیق نگارش خواهد شد. به عنوان مثال، ممکن است دانش آموزان، کار را به صورت گروهی شروع کنند. در این صورت وظایف هر یک از دانش آموزان مشخص می‌شود. سپس در دفتر کارنمای به این موضوع اشاره می‌شود که به طور مثال “علی” برای خرید طرح جابر به فروشگاه معتبر در این زمینه مراجعه کرده و سپس تابلوی مورد نظر گروه را خریداری نمود. به همین ترتیب تمام روزها و گاهی ساعت‌های مهم فعالیت در این دفتر نگارش خواهند شد. در این دفتر، تمام مطالب به خط خود دانش آموزان نوشته می‌شود.
چگونه مقام نخست کشوری را کسب کنیم؟
مسلما هدف از شرکت در یک جشنواره و مسابقه، رسیدن به رتبه‌های برتر می‌باشد. در مورد جشنواره جابربن حیان نیز، همین مورد صدق می‌کند. برای اینکه دانش آموزان بتوانند مقام نخست کشوری را در این زمینه به دست آورند باید از طرف مدیران مدرسه و والدین حمایت شوند. در مرحله بعدی، تشویق و دادن اعتماد به نفس به آنها، کار تحقیقات را سهل و آسان می‌کند. در مرحله بعدی، دانش آموزان سعی کنند تا با توجه به ایده و ذهن فعال خود اقدام به انتخاب موضوعات نمایند.
هر چقدر موضوع مورد نظر، بکر و دست نخورده باشد به همان میزان شانس برنده شدن در جشنواره را خواهد داشت. موضوعات حساس جامعه که به نفع مردم است، ارزش بالایی در این زمینه دارند. به عنوان مثال، اگر حمایت از کالای ایرانی مورد توجه قرار گیرد، بسیار جذاب و سودمند خواهد بود. به بیان ساده‌تر؛ موضوعاتی که بتوانند گره از مشکلات مردم باز کنند در اولویت هستند. اگر برنامه مدون و منظمی در این باره وجود داشته باشد، دانش آموزان با خیال راحت اقدام به تحقیق در ارتباط با پروژه خواهند نمود. پس زمانبندی نیز، اهمیت ویزه‌ای در این زمینه دارد.
نقش والدین بر موفقیت دانش آموزان
اگر دانش آموزان و مسئولان مدرسه وارد فعالیت در موضوعی شوند، بدون شک؛ نقش والدین نیز در این بین، پررنگ خواهد شد. به بیان ساده‌تر؛ اگر مثلث همکاری بین والدین، دانش آموزان و مدیران، هماهنگ و قوی باشد در نهایت نتیجه مطلوبی به دست خواهد آمد. حال، نقش والدین در جشنواره جابربن حیان به چه شکل است؟ آیا والدین می‌توانند دخالت و نقش بیشتری از دانش آموزان در این عملیات داشته باشند؟ قطعا پاسخ منفی است. چرا که؛ ماهیت اصلی این نوع جشنواره‌ها، تخمین و تشخیص مهارت فکری، پژوهشی و استعداد ذاتی خود دانش آموزان است.
البته والدین می‌توانند نقش راهنما را در چارچوب قوانین به عهده داشته باشند و صفر تا صد کار باید توسط دانش آموز انجام و تکمیل شود. تنها در این صورت است که نتیجه کار عادلانه و مطلوب خواهد بود. مواردی که والدین می‌توانند کمک و راهنمای خوبی برای دانش آموزان باشند شامل تهیه مواد و ابزارهای مورد نیاز برای این کار است. به بیان ساده‌تر والدین می‌توانند طرح جابربن حیان را از فروشگاه‌های معتبر در این زمینه تهیه کرده و کمک بزرگی به رشد استعدادهای دانش آموز خود نمایند.
پروژه های علمی طرح جابربن حیان در پنج زمینه اجرا می شود :
- جمع آوری همراه با طبقه بندی « مناسب پایه های اول ؛ دوم و سوم »
- نمایش
- مدل
- تحقیق
- آزمایش « مناسب پایه های چهارم و پنجم و ششم »
این طرح حتی در کشورهای دیگر هم مورد استقبال مدارس قرار گرفته است.
تابلو نمایش : با استفاده از کارتن پلاست تابلویی به ابعاد 120 * 90 سانتی متر تهیه می کنیم که اگر لبه های آن را ببندیم روی یکدیگر قرار گیرند.
طرح جابر بن حیان را چگونه تهیه کنیم؟
کارتن پلاست نفیس، ارائه دهنده شیت کارتن پلاست برای طرح جابربن حیان در رنگ های مختلف به شکل جزئی و تولید انبوه می باشد که مورد استقبال بسیاری از مدارس و آموزشگاه ها قرار گرفته است.
برای خرید آنلاین طرح جابربن حیان می توانید به وبسایت کارتن پلاست نفیس مراجعه کنید و برای اطلاعات بیشتر با ما تماس یگیرید: 88701668-021
